به نام خداوند رحمان و رحیم
.
.
بیانیهٔ هیئت‌داوران
————————
مسابقهٔ طراحی بنای نظام‌مهندسی شهر اراک
.
داوری مسابقهٔ طراحی در روز دوشنبه بیست و پنجم اسفندماه ۱۳۹۹ خورشیدی در محل دانشکدهٔ معماری و شهرسازی دانشگاه شهیدبهشتی انجام شد. در این جلسه که به اتفاق اعضاء هیئت‌داوری و نمایندهٔ سازمان نظام‌مهندسی استان مرکزی برگزار شدْ چهارده طرح ارسالی در چند مرحله بررسی شد.
در نظری کلی بسیاری از آثار عرضه‌شده به لحاظ توجه به اقتضائات بستر طرح، سطح زیربنا و سطح اشغال‌بنا، روابط فضایی، وحدت معنایی و شخصیت معماری بنای نظام‌مهندسی و نسبت آن با تاریخ معماری شهر و کشور، نواقص جدی داشتند. از این میان به ویژه عدم توجه به روابط فضایی درون طرح و الزامات کاربردی آن، معضل عمده‌ای بود که در اغلب طرح‌ها آشکار بود.
با عنایت به نکات بالا در مسیر داوریْ طی دو مرحلهْ نیمی از آثار حذف شد و نتیجتاً هفت‌طرح برتر انتخاب شد و طی دو مرحلهٔ بعدی و با مقایسهٔ میان طرح‌های برتر سرانجام سه طرح منتخب معین شد.
با این حال هیچیک از آثار ارسالی واجد چنان درجه‌ای از انسجام و کمال نبود که بتوان به منظور اجرا به برگزارکنندهٔ مسابقه توصیه کرد. معهذا، از آنجا که قاعدهٔ مرسوم مسابقهٔ طراحی آن است که رتبهٔ هر کار معلوم شود، هیئت داوران سه طرح برگزیده را به همراه شرحی در باب هر کدام به ترتیب زیر اعلام می‌کند:
.
۱- رتبهٔ اول: شمارهٔ AD-06
( آقای فرهاد میرزائی )
طرحی که بیش از همهٔ آثار به اقتضائات کاربردی و زندگی درونی بنای اداری‌ای توجه دارد که به عنوان کانونی مدنیْ فعالیت‌های صنفی و حقوقی مهندسان را سامان می‌دهد. پیدا است که توجه به الزامات منطقی بنای اداریْ معیار قاطعی است که طرحی خوب را از طرح‌هایی که به این معیار بی‌توجه و یا کم‌توجه باشند متمایز می‌کند.
باید افزود که اگرچه طراحان به کمک مصالح آشنا و با سازماندهی متقارن و ایجاد رابطهٔ میان بنا و حیاط کوشیده‌اند که قرابتی با تاریخ معماری این خطه برقرار کنند، منتها لازم است که در ساماندهی حجم و منظر بیرونی تجدیدنظر اساسی کنند؛ چرا که با ایجاد تراس‌های خُرد در زیر طاقی با دهانهٔ بزرگ:
الف- تعارض آشکاری میان دو مقیاس کوچک و بزرگ ایجاد شده و نمای ناخوانایی پدید آمده است.
ب- تراس‌ها به حجم بنا بیش از اندازه خصلت خانگی داده و از احوال اداری دور کرده‌اند.
ج- طراحان به همین معنای تراس -که خصلت عمدهٔ حجم بنا است- وفادار نمانده‌اند و پیوند متینی میان فضاهای عمومی داخلی با چنین فضاهای نیم‌بازی برقرار نکرده‌اند.
.
۲- رتبهٔ دوم: شمارهٔ AD-18
( نماینده گروه :خانم آرزو بنی اسدی )
طرح اخیر به خاطر وجود آتریوم/سرسرای بزرگی که طبقات را به هم دوخته و زندگی درونی لایه‌های افقی بنا را پیوند زده و به حیاتِ صنفی و اجتماعیِ آن بیان معمارانه بخشیدهْ مصداق پُراهمیتی است. به علاوه باقی عرصه‌ها و فضاهای طرح چنان سامان یافته که با سرسرای بزرگ توافق دارد و بر رونق آن می‌افزاید.
لیکن لازم است طرح از جهت دیگری بازنگری شود و ارتقاء یابد. به این منظور بهتر است طراحان به چند مطلب توجه کنند:
الف- همچون بسیاری از طرح‌های ارسالی، قاعدهٔ طرح از سطح اشغال مجاز وسیع‌تر است و پُرواضح است که این کار بدون هماهنگی با نهادهای بالادست ممکن نیست-اتفاقی که از ضوابط مسابقه بیرون است.
ب- طرح در منظر بیرونی از خیابان رو می‌گیرد و با دالانی بلند و عریض نمایی بسته و گنگ پدید می‌آورد. با این کار طراحان مسیر دسترسی به بنایی اداری و مدنی را -که می‌خواهد با شهر بیامیزد- به کشف و شهودی بدل می‌کنند که با ویژگی‌های معدودی از بناهای فرهنگی و مانند آن سازگار است.
ج- دو نمای شمالی و جنوبی به لحاظ نظام ترکیب و تألیفْ با هم توافق ندارند و به دو دستگاه زیبایی‌شناسی مختلف تعلق دارند – چیزی که انسجام طرح را معیوب می‌کند.
.
۳- رتبهٔ سوم: شمارهٔ AD-28
( نماینده گروه : آقای حامد اسدی )
تکاپوی اصلی طراحی این اثرْ ایجاد «گفتگوی فضای باز و بسته» بود. با حلقه‌زدن طرح به گرد فضای باز و با گشودن چشمان بنا به سوی حیاط، زندگی در کنار فضای باز و در میان آن رونق گرفته و همین معماری طرح را ممتاز کرده است. در طراحی تفصیلی‌تر نماها و جداره‌های حیاط نیز اندیشهٔ کلی طرح تا به جزئیات نماها پیش رفته و از این جهت تداوم معنایی پسندیده‌ای میان کل و جزء پدید آمده است.
طرح به لحاظ سازماندهی عرصه‌ها و کارایی آن نیز کم و بیش قابل تأیید است. منتها چه بهتر که طراحان در مسیر اصلاح طرح به تزاحم مسیرهای پُرتردد میان ورودی و سالن‌های انتظار و اجتماعات و سرسرای اصلی بیاندیشند.
به علاوه مراقب باشند که به خاطر دسترسی به پارکینگْ بخش عمدهٔ فضای باز را به حاشیه بدل نکنند تا حیاط که بهانهٔ اصلی سازماندهی بنا است به عرصه‌ای خُرد تبدیل نشود.
همچنین در این طرح احوال بدنه‌های گرد حیاط کیفیتی به‌کلی متفاوت از قواعد ترکیب احجام بیرونی یافته است -احجامی که ترکیب آن‌ها در بستری مطلوب است که اجازه می‌دهد از زوایای مختلف به بنا نظر کنیم، نه در زمینی که بخش اعظم آن را بنا اشغال کرده و در آینده در میان بناهای همسایه قرار خواهد گرفت.
.
آثار شایستهٔ تقدیر:
گروه داوریْ بنا به خواست پسندیدهٔ برگزارکنندهٔ مسابقه، چهار طرح باقیمانده از میان آثار منتخب را که هر کدام به سبب برخی راه‌حل‌ها و ابداعات طراحی شایستهٔ تقدیراند به شرح زیر معرفی می‌کند:
۱- طرح شمارهٔ AD-02
( آقای ایمان نجمی )
۲- طرح شمارهٔ AD- 21
( نماینده گروه:خانم لیلا فتاحی )
۳- طرح شمارهٔ AD-29
( خانم سمیرا فرهمند پور )
۴- طرح شمارهٔ AD-30
( آقای پویا پارسا )
.
هیئت داوران به همهٔ طراحان منتخب و طراحانی که در مسابقهٔ طراحی مشارکت کرده‌اند تبریک می‌گوید و از برگزارکنندهٔ مسابقه که بستر چنین مشارکت معمارانه‌ای را در راه خلق بنایی فاخر و ارزشمند برای جامعهٔ مهندسان استان مرکزی و کشورمان فراهم کرده، تشکر می‌کند.
.
همچنین هیئت‌داوران علاقمند است که برای تدارک طرحی شایسته برای بنای سازمان نظام‌مهندسی استان مرکزی نکات زیر را پیشنهاد نماید:
۱- برنامهٔ فضایی بنای نظام‌مهندسی بر پایهٔ پیشنهادهای مندرج در طرح‌های برگزیده و نظر متولیان سازمانْ تدوین و تدقیق شود تا به عنوان سندی حقوقی مبنای تهیهٔ طرح اصلی معماری بنا قرار گیرد.
۲- یکی از گروه‌های طراحی برندهٔ رتبه‌های اول تا سوم برای تصحیح و تکمیل طرح انتخاب شود و یا مسابقهٔ طراحی محدود میان هر سه برگزار شود.
۳- شورایی متشکل از کارشناسان زبدهٔ سازمان و یا کارشناسان خبرهٔ دیگر تشکیل شود و طراح یا طراحان برگزیده را در مسیر کار هدایت کند و در هنگام اجرا نیز گروه طراحی را در کار نظارت حمایت و راهنمایی کند.
.
هیئت داوران:
دکتر حمید رضا خوئی
دکتر حمید ضیائیان
مهندس بهزاد حیدری
مهندس حامد بدری‌احمدی
